فاسیولا ژیگانتیکا از جمله مهم¬ترین¬ترین انگل¬های کرمی کبد و مجاری صفراوی حیوانات اهلی است که ضایعات گسترده¬ای در نشخوارکنندگان ساکن جنوب غرب ایران ایجاد می¬کند. با توجه به گزارشاتی از وقوع لیومیوم در گاوهای آلوده به فاسیولا ژیگانتیکا و نیز اطلاعاتی مبنی بر افزایش میزان پلی¬آمین¬ها به دنبال ضایعات کبدی و نیز تغییرات سطوح آنزیم‌های دخیل در متابولیسم این ترکیبات در سرطان‌ها، این مطالعه¬ با هدف بررسی ارتباط ضایعات کبدهای آلوده به فاسیولا و تغییرات پلی¬آمین¬ها در گاو طراحی شده¬است.
قطعاتی از کبد 50 راس گاو آلوده به فاسیولا ژیگانتیکا به همراه نمونه¬های خون آنها از کشتارگاه اهواز جهت انجام آزمایشات هیستوپاتولوژی، بیوشیمیایی، ایمیونولوژی و هماتولوژی انتخاب شدند. همچنین نمونه¬هایی از کبد 15 راس گاو غیرآلوده به انگل مزبور از کشتارگاه یاسوج به عنوان گروه غیر فاسیولایی جمع¬آوری گردید. مطالعات معمول و اختصاصی هیستوپاتولوژی بر روی نمونه¬های بافتی تهیه شده انجام شده و بیان نشانگرهای α-SMA و دسمین با استفاده از روش ایمیونوپراکسیداز غیرمستقیم ارزیابی گردید. میزان پلی¬آمین¬ها با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه¬گیری شد. تغییرات اینترلوکین 4 و TNF-α و پروفایل¬ هماتولوژی نیز به ترتیب با آزمون دات الایزا و CBC مورد ارزیابی قرار گرفت.
لیومیوم به عنوان مهم¬ترین ضایعه در 90% از کبدهای تحت بررسی تشخیص داده شد. همچنین بیان یکنواخت و قدرتمند α-SMA در مقابل بیان غیریکنواخت ضعیف تا متوسط دسمین در لیومیوم کبدهای فاسیولایی مشاهده شد. آزمون آماریT ارتباط معنی¬داری بین آمین¬های بیوژنی پوترسین (02/0P=) و اسپرمین (01/0P=) و نیز پارامترهای هماتولوژی RBC (02/0P=) و MCHC (0P=) را در دو گروه فاسیولایی و غیر فاسیولایی نشان داد.
نتایج مطالعه¬ی حاضر نشان داد که احتمالاً به دنبال ضایعات ناشی از فاسیولا ژیگانتیکا میزان پلی¬آمین¬ها به دلیل تحت تاثیر قرار گرفتن آنزیم¬های بیوسنتتیک، کاتابولیک و پروتئینازها افزایش می¬یابد. از طرف دیگر ممکن است، افزایش پلی¬آمین¬ها در القا، پیشرفت و توسعه¬ی لیومیوم مشاهده شده در کبد تاثیرگذار باشد.
 

آدنوکارسینوم ریوی گوسفند (OPA) نوعی از تومور مسری ریه‌ در این حیوان است که عامل ایجاد آن رتروویروس یاگسیکت گوسفند (JSRV) می‌باشد که با القای تزاید و دگردیسی آسینی وار و پردی شکل سلول‌های پوششی ترشحی آلوئول‌ها و نایژک‌ها در پاتوفیزیولوژی این بیماری دخالت دارد. لذا با توجه به شکل مسری این بیماری و اهمیتی که شناسایی زود هنگام آن دارد، در این تحقیق در نظر است تا ضمن بررسی هیستوپاتولوژیک بیماری، میزان شیوع ویروس JSRV در گوسفندان کشتارگاه اهواز مورد مطالعه قرار گیرد. در این راستا با مراجعه‌ی تدریجی به کشتارگاه اهواز، از بهمن ماه 1389 لغایت خردادماه 1390، تعداد 176 ریه‌ی گوسفند به طور تصادفی و 12 ریه‌ی دارای نشانه‌های ظاهری آدنوکارسینوم به شکل انتخابی نمونه‌گیری شد. متعاقب نمونه‌گیری، ضمن تهیه مقاطع میکروسکوپی از 4 لوب مختلف ریه و گره‌‌ی لنفی مدیاستینال خلفی و نواحی مشکوک به تومور، بررسی دقیق هیستوپاتولوژی انجام پذیرفت. همچنین با هدف شناسایی پروویروس یاگسیکت، PCR نیمه حفظ شده روی DNA استخراج شده از نمونه‌های مذکور صورت پذیرفت. نتایج حاصل از بررسی نمونه‌های تصادفی (176 گوسفند) حاکی از وجود نشانه‌های میکروسکوپی آدنوکارسینوم در 11 ریه (25/6 درصد) و وجود پروویروس یاگسیکت در 54 گوسفند (68/30 درصد) بوده است. این در حالی است که در تمام 12 نمونه‌ی ‌انتخابی مشکوک به تومور نیز وجود ضایعات مربوط به آدنوکارسینوم ریوی تایید گردید. به علاوه از مجموع کل گوسفندان مورد مطالعه نیز در 16 نمونه دارای علائم ماکروسکوپی تومور دو فرم پاتولوژیک مختلف از آدنوکارسینوم شامل فرم کلاسیک و آتیپیک به همراه ترکیبی از این دو فرم به شکل بینابینی، مشاهده و توصیف شد. در هیچ یک از نمونه ها، موردی از متاستاز تومور در گره‌های لنفاوی مشاهده نگردید. بررسی همزمان پاتولوژی و مولکولی نشان از حساسیت بیشتر نمونه‌های آلوده به ویروس در ابتلا به سایر ضایعات ریوی نظیر برونکوپنومونی و پنومونی بینابینی در مقایسه با نمونه‌های ویروس منفی دارد. در خاتمه قابل ذکر است بر اساس نتایج این تحقیق، شیوع نسبتاً بالای ابتلا به آدنوکارسینوم ریوی همراه با شیوع بالاتری از آلودگی به ویروس یاگسیکت، اهمیت توسعه‌ی روش های غربالگری ویروس یاگسیکت به منظور تشخیص موارد پیش بالینی بیماری را افزایش می‌دهد.