پاستورلا مولتوسیدا باکتری گرم¬منفی و پاتوژن فرصت طلب و فلور طبیعی دستگاه تنفسی فوقانی گونه¬های جانوری اهلی و وحشی است. این عامل در سراسر جهان، بیماری¬های متعدد مهمی از جمله برونکوپنومونی چرکی در نشخوارکنندگان و سپتی¬سمی هموراژیک در گاو و گاومیش را ایجاد می¬کند. مطالعه حاضر به منظور تعیین شیوع حاملین پاستورلامولتوسیدا، در گاو و گاومیش¬های کشتارشده در کشتارگاه و همچنین موارد ارجاعی به بیمارستان دانشکده دامپزشکی اهواز و مشخص کردن (تیپ) سروگروپ¬های کپسولی جدایه¬ها، با PCR و وضعیت حساسیت آنتی¬بیوتیکی آنها صورت گرفت.
نمونه¬های سواب از ناحیه نازوفارینکس و بینی 227 راس گاو و 174راس گاومیش جمع¬آوری شد. سواب¬ها به آزمایشگاه منتقل و بر روی محیط¬های مک¬کانکی و آگار خون¬دار گوسفندی کشت داده شدند. پلیت¬ها به مدت 48-24 ساعت در 37 درجه سانتی¬گراد انکوبه شدند. پرگنه¬های مشکوک به پاستورلا مولتوسیدا بر اساس آزمون¬های بیوشیمیایی استاندارد، بررسی و شناسایی شدند و متعاقباً جدایه¬های مشکوک، توسط واکنش زنجیره¬ای پلی¬مراز اختصاصی پاستورلا مولتوسیدا (PM-PCR) و بر اساس ژن kmt1 تایید شدند. همچنین واکنش PCR چندگانه برای تعیین پنج سروگروپ بیماری¬زا (A، B، D، E و F) مورد استفاده قرار گرفت. پس از کشت جدایه¬های پاستورلا مولتوسیدا بر روی محیط آگار مولرهینتون حاوی 5درصد خون گوسفندی، حساسیت آنتی¬بیوتیکی جدایه¬ها با استفاده از روش انتشاردیسک (کربی-بائر) و با استفاده از دیسک¬های آنتی بیوتیکی تجاری تعیین شد. نتایج نشان داد که از تعداد 401 نمونه اخذ شده از گاو و گاومیش، پاستورلا مولتوسیدا از 10 نمونه از 227 نمونه اخذ شده از گاو (4/4 درصد) و 12 نمونه از 174 نمونه اخذ شده از گاومیش (89/6 درصد) جداسازی شد. از 22
جدایه پاستورلا مولتوسیدا، 15 جدایه (18/68 درصد) متعلق به سروگروپ A، 5 جدایه (72/22 درصد) به سروگروپ D و دو جدایه (09/9 درصد) غیر قابل تیپ¬بندی (untypeable) بودند. هیچ¬کدام از جدایه¬ها متعلق به سروگروپ¬های B، E و F نبودند. از 10 جدایه پاستورلا مولتوسیدای جدا شده از گاو، 7 جدایه (70 درصد) متعلق به سروگروپ A، 2 جدایه (20 درصد) به سروگروپ D و یک جدایه (10 درصد) غیر قابل تیپ¬بندی بود. از 12 جدایه پاستورلا مولتوسیدای جدا شده از گاومیش، 8 جدایه (66/66 درصد) متعلق به سروگروپ A، 3 جدایه (25 درصد) به سروگروپ D و یک جدایه (33/8 درصد) غیر قابل تیپ¬بندی بود.
در این مطالعه، الگوی مقاومت جدایه¬های پاستورلا مولتوسیدا نسبت به 15 آنتی¬بیوتیک نشان داد که تمام جدایه¬های پاستورلامولتوسیدا نسبت به نیتروفورانتوئین، فلورفنیکول، سیپروفلوکساسین، انروفلوکساسین، تری-متوپریم سولفامتوکسازول، اکسی¬تتراسایکلین و سفتریاکسون حساس بودند. بیشترین مقاومت نسبت به تایلوزین (9/90 درصد) و پس از آن به ترتیب نسبت به اگزاسیلین (54/54 درصد)، استرپتومایسین (45/45 درصد)، آمپی سیلین (27/27 درصد)، اریترومایسین (63/13 درصد) و پنی سیلین (1/9 درصد) بود. همچنین با توجه به نتایج سنجش حساسیت آنتی‌بیوتیکی، آنتی‌بیوتیک‌های گروه فلوروکینولون ها و فلورفنیکول جهت درمان موفقیت‌آمیز بیماری پاستورلوز توصیه می‌شوند.