اسب، علف¬خواری با رودۀ بزرگ و حجیم است که رودۀ آن به منظور استفاده از مقادیر زیاد علوفه با فیبر بالا تکامل و تطابق یافته است. علی¬رغم مطالعات گسترده¬ای که در زمینۀ ارتباط نوع جیره و تاثیر آن بر فاکتورهای بیوشیمیایی خون و سکوم اسب صورت گرفته، ولی درک صحیح از روند تغییر باکتریایی سکوم و متابولیت¬های نهایی آن مانند غلظت اسید¬های چرب فرار و لاکتات در تغییر جیرۀ غذایی از علوفه به کنسانتره و اثرات تخمیر باکتریایی مواد نشاسته¬ای و متعاقب آن DCAD جیره، روی شکاف آنیونی خون، به مطالعات بیش-تری نیاز دارد. بر این اساس به منظور تحقق اهداف این تحقیق پس از باز طراحی و ساخت کانولا با استفاده از طرح پایلوت روی الاغ ، تعداد چهار اسب نر ایرانی سالم با میانگین سنی 10 سال (از 7 تا 13 سال) و با وزن متوسط 290 کیلوگرم (از 270 تا 320 کیلوگرم) به روش جراحی و به صورت ایستاده کانولا گذاری شدند و پس از استراحت دو هفته¬ای و بهبود زخم¬های جراحی، 2 تیمار مختلف به‌صورت مشابه بر روی هر 4 راس اسب در 2 زمان 2 هفته¬ای اعمال ¬گردید:تیمار اول: در 2 هفتۀ اول روزانه یونجۀ خشک و آب به‌صورت آزاد در نظر گرفته شد .تیمار دوم: بلافاصله بعد از انجام تیمار اول به مدت 2 هفته، جیره¬ای مخلوط که از نظر وزنی حاوی 25 درصد یونجۀ خشک و 75 درصد جو بود، به همراه آب برای هر 4 اسب، به‌صورت آزاد در نظر گرفته شد. در هر دو تیمار هر روز مقدار مادۀ خشک مصرفی، محاسبه گردید. زمان¬های نمونه¬گیری از خون، ادرار، مدفوع و سکوم 6 ساعت پس از تغذیۀ صبح و در روزهای 0، 7 و14 از تیمار اول و روزهای0، 3، 6، 9، 12و 14 از تیمار دوم بود. در این مدت سلامت، علایم حیاتی و رفتار¬های هر اسب مورد بررسی قرارگرفت. نتایج DCAD جیره در تیمار دوم نسبت به تیمار اول منفی بود .میانگین مقادیر PCO2، PO2 ، سدیم، پتاسیم، کلسیم یونیزه، کلر، بیکربنات، گلوکز، لاکتات و pH خون در زمان¬های مختلف معنی¬دار بود(05/0>P) و ارتباط میانگین شکاف آنیونی در زمان¬های مختلف با مقادیر میانگین کلر، بیکربنات، PCO2و pH خون به صورت معنی¬دار و غیر مستقیم بود. (05/0>P). آزمون رگرسیون خطی نیز ارتباط معنی دار و مثبتی را میان pH خون، ادرار، محتویات سکوم و مدفوع مشخص کرد و فرمول¬هایی به دست آمد که تمام آن¬ها در پیش بینی تقریباً موفق بوده است. مقادیر میانگین لاکتات و اسیدهای چرب فرار مایع سکوم در زمان¬های تغییر ناگهانی جیره و دوره عادت¬پذیری به هرکدام از تیمار¬ها متفاوت و معنی¬دار بود (05/0>P). ارتباط میانگین لاکتات محتویات سکوم در زمان¬های مختلف با مقادیر میانگین pH های سکوم و ادرار به صورت معنی¬دار و مستقیم بود(05/0>P). میانگین مقدار مصرف ماده خشک در زمان چهار روز پس از تغییر ناگهانی جیره از علوفه به کنسانتره به کمترین مقدار خود رسید که این موضوع همزمان با افزایش معنی¬دار غلظت لیپوپلی¬ساکارید باکتری-ها در خون و بروز علایمی مانند افزایش دمای بدن، ضربان قلب و تعداد تنفس همراه بود. پس از تغییر ناگهانی جیره از علوفه به کنسانتره و همزمان با دوره عادت¬پذیری با جیره حاوی کنسانتره، بروز رفتار¬های ناهنجار تغذیه¬ای مانند جویدن چوب، مدفوع و بسترخواری همزمان با تغییر فلور میکروبی سکوم، افزایش باکتری¬های گرم مثبت و افزایش پروپیونات محتویات سکوم دیده شد. بر اساس یافته¬های این تحقیق تغییر جیره غذایی از علوفه به کنسانتره باعث اثرات ناگهانی و دوره عادت¬پذیری در اسب¬ها می¬شود که بی اشتهایی، افزایش معنی¬دار غلظت لیپوپلی¬ساکارید باکتری¬ها و تغییرات علایم حیاتی از اثرات تغییر ناگهانی و بروز رفتار¬های ناهنجار تغذیه¬ای از اثرات دوره عادت¬پذیری با کنسانتره می¬باشد.

در این مطالعه که به منظور تعیین ارتباط بین آلودگی سرمی و دفع لپتوسپیراهای بیماری زا از طریق ادرار صورت گرفت، از تعداد 246 راس گوسفند و 210 راس بز از 5 منطقه اهواز نمونه¬های خون و ادرار، در گوسفندان از روش حبس تنفس و در بزها با استفاده از سوند ادرار اخذ گردید. به منظور جستجوی پادتن ضد لپتوسپیرا اینتروگانس از آزمایش آگلوتیناسیون میکروسکوپی (MAT) و 8 سروتیپ زنده پومونا، کانیکولا، بالوم، ایکتروهموراژیه، گریپوتیفوزا، تاراسوی و آسترالیس استفاده گردید. نمونه¬های ادرار سانتریفیوژ و از رسوب آن¬ها به منظور جستجوی ژنوم لپتوسپیراهای بیماری¬زا با روش PCR Nested استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمایش MAT نشان داد که (53/8%) 21 نمونه گوسفند و (95/10%) 23نمونه بز مثبت و عیار سرمی برابر یا بیشتر از 1:100 داشتند. پراکندگی آلودگی به سروتیپ های مختلف نشان داد که هم در گوسفند و هم در بز سروتیپ پومونا به ترتیب به میزان 18/68 درصد و 56 درصد دارای بیشترین فراوانی بوده و بعد از آن در گوسفند به ترتیب ایکتروهموراژیه(8/18%)، کانیکولا، هارجو و گریپوتیفوزا(هر کدام 5/4%) و در بز ایکتروهموراژیه (28 درصد) و کانیکولا (16%) قرار داشتند. هیچ نمونه ای واجد پادتن ضد سروتیپ های بالوم، استرالیس و تاراسوی در گوسفند و ضد سروتیپ های بالوم، استرالیس، گریپوتیفوزا، کانیکولا و تاراسوی در بز نبوده است. بررسی¬های آماری نشان داد که از نظر فراوانی شیوع سرمی بین گوسفند و بز، بین گروهای سنی و همچنین بین مناطق مختلف اختلاف آماری معنی¬داری وجود نداشت. نتایج آزمایش PCR مشخص ساخت که (87/4درصد)12راس از گوسفندان و (95/ %) 2 راس از بزهای تحت مطالعه دارای ژنوم لپتوسپیراهای بیماری¬زا در ادرار بودند. هیچ¬کدام از گوسفندان و بزهایی که در آزمایش MAT مثبت بودند در آزمایش PCR مثبت نبودند. همچنین توافقی بین دو روش MAT و PCR در گوسفند (07/0-=kappa) و در بز (02/0-=Kappa ) مشاهده نگردید. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه چنین نتیجه¬گیری می¬گردد که گوسفندان و بزهای مناطق مختلف اهواز آلوده به سروتیپ¬های مختلف لپتوسپیرا اینتروگانس بوده و قادر به دفع این باکتری از طریق ادرار می¬باشند و از این طریق می¬توانند باعث انتشار آلودگی به سایر دام¬های اهلی و افراد در معرض تماس با آنها شوند. همچنین به دلیل عدم توافق بین آزمایش MAT و PCR، احتمالا ژنوم ردیابی شده در ادرار را بتوان به سروتیپ¬هایی که پادتن ضد آنها در سرم خون وجود نداشت و یا سایر سروتیپ¬هایی که در این مطالعه مورد استفاده قرار نگرفتند نسبت داد و احتمالا این سروتیپ¬ها هستند که به عنوان سروتیپ¬های عادت یافته در گوسفندان و بزهای منطقه اهواز می¬توانند مطرح باشند که به¬منظور شناسایی و تعیین هویت آنها از طریق کشت ادرار باید اقدام نمود.

باکتری¬های کورینه باکتریوم رناله، اشرشیا¬کولای، پروتئوس و سودوموناس آئروژینوزا از جمله علل شناخته شده عفونت¬ ادراری در گاو می¬باشند. این باکتری¬ها نه¬تنها از مجاری ادراری دام¬های بیمار، بلکه از دام¬های به¬ظاهر سالم نیز جدا شده¬اند، این امرنقش عوامل مستعد کننده¬ را که می¬توانند با توقف و یا کند شدن جریان خروج ادرار زمینه را برای ایجاد عفونت و تغییرات پاتولوژی فراهم آورند، روشن می¬سازد. در این مطالعه که به منظور بررسی ارتباط بین باکتریولوژی ادرار و هیستوپاتولوژی کلیه و مثانه گاومیش رودخانه¬ای صورت گرفت، 353 راس گاومیش (143 راس ماده و 210 راس نر) در کشتارگاه اهواز مورد مطالعه قرار گرفتند. بعد از کشتار، نمونه¬های خون، ادرار، کل مثانه و نمونه¬هایی از هر دو کلیه، جمع¬آوری شده و تحت بررسی¬های تکمیلی (سرولوژی، هیستوپاتولوژی، باکتریولوژی و PCR) قرار گرفتند. نتایج کشت ادرار نشان داد که ادرار 19 راس (38/5%) به باکتری آلوده بوده است و باکتری¬های جدا شده عبارت بودند از اشرشیاکولای (21%)، استافیلوکوک (6/31%) ، استرپتوکوک (8/15%) ، پروتئوس میرابیلیس (8/15%)، کلبسیلا (3/5%)، یرسینیا اینتروکولیتکا(3/5%) و اکتینومایسس ویسکوسوس همراه با پاستورلا آئروژنز (3/5%).
در بررسی¬های هیستوپاتولوژی مثانه تعداد 1/50 % موارد دارای ضایعه پاتولوژی بود. ضایعه¬های تشخیص داده شده شامل: التهاب مزمن مثانه (4/14%) و التهاب لنفوپرولیفراتیو مثانه (4/35%) بودند. در بررسی هیستوپاتولوژی کلیه، تعداد 3/36% موارد دارای ضایعه¬ تشخیص داده شدند. فراوان¬ترین ضایعه نفریت بینابینی (2/27) بود. همچنین در هیستوپاتولوژی 5 راس (4/1%) از گاومیش¬های تحت بررسی، پیلونفریت مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج آزمایش سرمی MAT نیز نشان داد که 3/43% دام¬ها حداقل به یک سروتیپ (هارجو، پومونا، استرالیس، تاراسووی، گریپوتیفوزا، ایکتروهموراژیه، بالوم و کنیکولا) از باکتری لپتوسپیرا آلوده بودند. نتایج آزمایش PCR مشخص ساخت که 2/12% (2/8% در PCR بافت کلیه و 8/4% در PCR ادرار) از گاومیش¬ها دارای آنتی‌ژن لپتوسپیرا اینتروگانس در کلیه و یا ادرار بودند. اگرچه باکتری¬های جدا شده از کشت ادرار بیماریزا می¬باشند ولی ارتباط معنی داری بین پیلونفریت و التهاب مزمن مثانه با آلودگی باکتریایی ادرار مشاهده نشد. همچنین ارتباط آماری معنی¬داری بین موارد مثبت MAT و نفریت بینابینی، موارد مثبت PCR و نفریت بینابینی و نیز موارد مثبت MAT با PCR را تشخیص داده شد (05/0P> ).